Kazimierz Stefan Szałaj SVD

DIALOG MIĘDZYKULTUROWY
OD MŁODZIEŃCZYCH LAT ...

Wbrew obiegowym opiniom, że w szkole nic ciekawego się nie dzieje, że w Pieniężnie wiele się zrobić nie da, a także dzięki uporowi pań Joanny Mokrzyckiej i Elżbiety Ciechanowicz, w pieniężnieńskiej podstawówce wydarzyło się coś godnego uwagi. Jak wiadomo wszystko zależy od ludzi, od nastawienia i włożonego wysiłku... Już zmierzam do wyjaśnienia, myślę, że nakreślania wstępnej atmosfery wystarczy.

Wspomniane wyżej wspaniałe Panie nauczycielki postanowiły wykorzystać możliwości i stworzyć projekt angażujący uczniów klas V i VI. W poszukiwaniu idei inspirującej całe przedsięwzięcie, nauczycielki postanowiły zgłosić się do o. dra Jacka Jana Pawlika. Już na wstępnych rozmowach, o. Jacek zaproponował: wychowanie do dialogu, i to do dialogu międzykulturowego. Poszukiwania prowadzone w przestrzeni międzykulturowej to jedna ze specjalizacji, lub przynajmniej zainteresowań Misjonarzy Werbistów, a na pewno wielki konik pomysłodawcy, który jest jednocześnie religiologiem, etnologiem, misjologiem i oczywiście antropologiem kultury. Tym godnym podziwu, szerokim wachlarzem zainteresowań, o Jacek próbuje także zainteresować swoich współbraci – młodych werbistów. W tym celu w 2000r., dzięki jego pasji i wysiłkowi, powstało Koło Naukowe Antropologii Kultury na Wydziale Teologii UWM, z siedzibą w Misyjnym Seminarium w Pieniężnie. Dla potrzeb niniejszego tekstu, będę posługiwał się oficjalnym skrótem nazwy tego Koła – KNAK. Może już zostawiając tę genezę całego przedsięwzięcia, przejdę do rzeczy bardziej konkretnych, a wzmianka o Kole Naukowym, była konieczna ze względu na zaangażowanie członków tego Koła w całym tym przedsięwzięciu.

Przechodząc do zajęć, które obyłby się w ramach projektu: „Dialog międzykulturowy”, trzeba podkreślić, że odbywały się one zgodnie z podjętym, bardzo ambitnym, planem, po zajęciach lekcyjnych. Okazały się bardzo ciekawe i bardzo chętnie brali w nich udział uczniowie klas piątych i szóstych. Część naukową poprowadził o. dr Jacek Pawlik, odbyła się ona w Misyjnym Seminarium Księży Werbistów i została zakończona zwiedzaniem Muzeum Misyjno-Etnograficznego, które w tymże Seminarium się znajduje. Zajęcia przeprowadziły także, tym razem w szkole w Pieniężnie nasze dzielne nauczycielki, panie Joanna i Elżbieta. Gdy chodzi zaś o zajęcia praktyczne, to zostały one przeprowadzone w szkole przez członków wspomnianego już KNAK -u. Na szczególne podkreślenie i uznanie zasługuje nasz wspaniały współbrat Filipińczyk - Romulo, który z pomocą Sławka uczył „młodych adeptów szkoły dialogu”, tańców filipińskich. Doskonalił także ich zdolności śpiewacze, geograficzne i wprowadzał w kulturę Filipin. Uczniowie bardzo chętnie zaangażowali się duszą i ciałem w piękne, pełne symboli i całkiem nowe dla nas - Europejczyków, tańce filipińskie. Z innych zajęć wspomnę tu o zajęciach z komunikacji niewerbalnej, która to jest w znacznej mierze obecna w naszym życiu, a w naszym porozumiewaniu, czyli wzajemnym komunikowaniu stanowi nieomalże 80%. Gdy chodzi o prowadzenie tych zajęć, ekspertami w tej dziedzinie postanowiono uczynić Dawida i moją skromna osobę, co nie odbyło się bez niemałych studiów i wysiłku poznawczo – dokształcającego. A co do tej komunikacji niewerbalnej to poznanie jej, a właściwie uświadomienie sobie jej obecności w naszym życiu, jest bardzo przydatne i praktyczne, a ważne w dialogu z człowiekiem innej kultury. Tego typu zdolności pozwala nam odkryć i nieco przewidzieć intencje naszego rozmówcy, a także chronią nas przed popełnieniem gafy w innej kulturze, gdzie jakieś gesty mogą być akurat obraźliwe. Przy realizacji spotkań, a właściwie w kontakcie między nauczycielkami a młodymi werbistami, nieodzowne okazało się zaangażowanie prezesa KNAK-u – Michała.

A kiedy wszystkie zajęcia się odbyły, nowo zdobyte umiejętności organizatorzy i uczestnicy projektu postanowili zaprezentować na zewnątrz. W tym celu odbyła się uroczysta akademia, w której wziął udział Burmistrz Pieniężna i inni przedstawiciele władz lokalnych, Dyrektor szkoły, niektórzy nauczyciele, rodzice, koleżanki i koledzy klasowi uczestników projektu. Na akademii nie zabrakło śpiewów, modlitwy z obszarów innych kultur. Romi przewodził prezentacji tańców i zwyczajów z Filipin. Wraz z uczniami przeprowadziłem praktyczną prezentację elementów komunikacji niewerbalnej, a uczniowie przedstawili wiele z mądrości innych ludów, podzielili się zdobytymi zdolnościami i wiedzą dotyczącą innych kultur jak i dialogu międzykulturowego. Cała akademia odbyła się w pięknie udekorowanej sali. Wraz z o. Jackiem, otrzymaliśmy podziękowania za pomoc w przeprowadzeniu projektu a także zaproszenie na kawę i ciasto, ale największym szczęściem dla nas było to, że braliśmy udział w propagowaniu i nauczaniu dialogu miedzykulturowego, co jest częścią działalności naszego Koła Naukowego Antropologii Kultury. Chciałbym tu jeszcze raz podziękować za zaangażowanie pań Joanny i Elżbiety, o. dra Jacka Pawlika, uczniów Szkoły Podstawowej w Pieniężnie, a także moim współbraciom – członkom KNAK-u, gdzie do listy ostatnich tu wymienionych należy dodać Grzegorza, który użyczył i sam obsługiwał sprzęt fotograficzny, w celu upamiętnienia tej nietuzinkowej akademii. Razem stworzyliśmy wyjątkowy klimat, w którym młodzi ludzi mogli spotkać się i poznać inną kulturę, a także zarazić się otwartością na inne kultury.