Michał Śledziński SVD

Jedzenie pałeczkami

to tradycyjna forma spożywania posiłków w większości krajów azjatyckich, zwłaszcza tam, gdzie podstawowym składnikiem diety jest ryż. Wymienić tu można Chiny, Japonię, Koreę oraz Wietnam. Są też jednak w Azji państwa – np. Indie, Indonezja, Malezja, Filipiny i Tajlandia, gdzie przeważa tradycja jedzenia używając samych tylko rąk.

Informacje, które tu przedstawię „wyłowiłem” z Internetu – na końcu podaję źródła, niestety udało mi się dotrzeć tylko do stron anglojęzycznych...

Z odległej przeszłości...

Pałeczek do jedzenia używa się od już około 5 tysięcy lat. W dawnych czasach ludzie gotowali jedzenie w wielkich garnkach. Ludzie nie raz – zwłaszcza nie mogący się doczekać na potrawę – łamali gałązki drzew, by wyłowić i skonsumować strawę. Później zwiększające się zaludnienie, a co za tym idzie malejące zasoby naturalne zmusiły ludzi do większej oszczędności przy przyrządzaniu jedzenia. Stąd dzielono pożywienie na mniejsze kawałki, a przyrządzić je szybciej i zmniejszą stratą środków do tego koniecznych.

Kawałki pożywienia były tam tak małe, że nie było potrzeby posługiwania się nożami. Takie było też zalecenie Konfucjusza (551 – 479 p.Ch), który przestrzegał przed posługiwaniem się nożem przy stole, gdyż przywodziło to na myśl rzeźnie (Konfucjusz był wegetarianinem) i było zbyt brutalne jak na taką okazję.

Chińskie i japońskie

Chińskie pałeczki do jedzenia noszą nazwę kuai-zi, co można przetłumaczyć jako „szybcy, mali towarzysze – koledzy” i mają 9 do 10 cali długości (czyli od prawie 23 cm do ponad 25 cm, 1 cal = 2,54 cm ). Są prostokątne z tępym końcem.

Nieco inaczej wyglądały i wyglądają pałeczki rozpowszechnione w Japonii. Pierwotnie podobne były do szczypczyków, pincety. Były wykonane z jednego kawałka drzewa bambusowego, połączonego na szczycie. Później zaczęto wyrabiać – podobnie jak to jest w innych państwach - pałeczki oddzielne. Pałeczki japońskie są zaokrąglone i są krótsze od innych – dla kobiet 7 cali (prawie 18 cm), a dla mężczyzn 8 cali (ponad 20 cm).

Bambus i kość słoniowa

Pałeczki wyrabiano z najróżniejszych materiałów. Najczęściej z drewna bambusowego, ponieważ było ono niedrogie, ogólnie dostępne, łatwe do obróbki, odporne na ciepło, nie wydawało nieprzyjemnego zapachu i nie raziło w ustach swym smakiem. Używana także innych materiałów: drewno cedrowe, sosnowe, sandałowe, kości np. słoniowe, złoto, srebro, korale i inne minerały. Wszystko oczywiście w zależności od stanu majątkowego. W czasach dynastycznych wierzono, że srebro czernieje w zetknięciu z trucizną. Dlatego właśnie srebrnych pałeczek używano na dworze cesarskim. Dziś wiadomo, że srebro nie reaguje na arszenik czy cyjanek, za to zmienia kolor w kontakcie np. z cebulą, czosnkiem, czy zgniłymi jajkami. Pałeczki ozdabiano też ornamentami i literami z azjatyckich alfabetów. Istniała pewna zależność – kto umiał pisać posługiwał się również dobrze pałeczkami do jedzenia.

Dla zniechęconych

Dziś w dobie ogólnoświatowej turystyki spotkać się można ze specyficznymi pałeczkami do jedzenia – z jednej strony są one tym tradycyjnym narzędziem, a na drugim końcu umieszczono nóż i widelec, na wypadek gdyby kogoś zmęczyły próby spożycia posiłku na sposób azjatycki...



Na podstawie:

www.calacademy.org

www.chinavista.com

www.factmonster.com